نقش مدیریت سیاسی در همگرایی و واگرایی اقوام (مطالعه موردی: قوم کُرد)

چکیده: هدف : این پژوهش با روش تطبیقی و مقایسه ای در پی شناخت تاثیر مدیریت سیاسی بر همگرایی و واگرایی قوم کُرد بوده است. روش تحقیق: از آنجا که پژوهش حاضر جزو تحقیقات کاربردی بوده و در حیطه جغرافیای رفتاری قرار دارد، به لحاظ روش تحقیق از دو روش اصلی استفاده شده است. روش اول توصیفی – تحلیلی و روش دوم پیمایشی(میدانی). ابزار اصلی گرد آوری اطلاعات در بخش فیش برداری از منابع کتابخانه ای و اینترنتی و در روش دوم پرسشنامه و مصاحبه با دو گروه مدیران سیاسی و شهروندان کُرد بوده است به صورتی که 40 سوال در مولفه های «مشارکت سیاسی، تقسیمات کشوری، اجتماعی-فرهنگی و تمرکز اقتصادی» از دو گروه مورد ارزیابی قرار گرفت. روش تجزیه و تحلیل داده ها استفاده از روش های آماری در نرم افزار spss می باشد. یافته های تحقیق: مجموعاً یافته ها در سه بخش احصاء گردید: بخش اول شناخت علل بروز بحران قومی که منجر به واگرایی می گردد، بخش دوم شناخت عوامل تاثیرگذار بر واگرایی و همگرایی اقوام به طورکلی، بخش سوم شناخت قلمروهای چهارگانه سیاست قومی( اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی، سیاسی) و تاثیر این راهبرد در همگرایی و واگرایی اقوام است. نتایج: الگوی ترکیبی ملت ایران در مولفه های قومیت، مذهب و زبان با هم متفاوت می باشند و قوم کُرد یکی از اقوام ایرانی می باشد که از حیث مولفه های نامبرده همگونی با بخش مرکزی ندارند. در هر حال ارزش و اهمیت ناحیه جغرافیایی کردنشین از نظر وسعت، شکل و نقش، قابل ملاحظه می باشد، به گونه ای که جایگاه مناطق کردنشین در نظریه های ژئوپلیتیکی اعم از؛ هارتلند، ریملند، بیضی استراتژیک انرژی و... حائز اهمیت است. این امر نواحی کردنشین را به کانون توجهات قدرت ها برای اعمال فشار بر ایران و دیگر کشورهای خاورمیانه با بهره گیری از تمایزات جغرافیایی، مبدل کرده است. بر این اساس با توجه به اهمیت موضوع، در پژوهش حاضر به بررسی نقش مدیریت سیاسی بر همگرایی و واگرایی قوم کُرد پرداخته شده است. برای بررسی و تحلیل عوامل فوق، دو فرضیه مطرح شده است. فرضیه اول این است که سیاست های قومی در ایران باعث تقویت حس واگرایی قوم کُرد شده است. فرضیه دوم، چنین است که به نظر می رسد پاسخ مثبت به مطالبات اقوام و بخصوص قوم کرد موجب همگرایی و عدم توجه به این امر باعث واگرایی می گردد. واژگان کلیدی: سیاست قومی، بحران قومی، هویت ملی و قومی، همگرایی. واگرایی، قوم کُرد